Στη συνέχεια, όπως λέει το επιχείρημα, δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς θα παρέχουν τις αναγκαίες αλλαγές στην κοινωνική μας συμπεριφορά επί του θέματος και θα επηρεάσουν θετικά την ανάπτυξη στις τεχνολογικές καινοτομίες. Οι προσπάθειες για να γίνει αυτό με τα αέρια του θερμοκηπίου, μέχρι τώρα, είχαν ανάμεικτα αποτελέσματα.
Η αποτελεσματικότητα αυτών των καθοδηγούμενη από την αγορά προγραμμάτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πραγματική τιμή του διοξειδίου του άνθρακα, η οποία επί του παρόντος είναι πολύ χαμηλή, λόγω του γεγονότος ότι δεν υπάρχει ένα ενιαίο παγκόσμιο σύστημα εμπορίας εκπομπών άνθρακα, μόνο ένα συνονθύλευμα από επιμέρους χώρες. Αυτό δημιουργεί κενά στα θέματα συναλλαγών όταν οι χώρες που διαθέτουν κανονισμούς συναλλάσσονται με τις χώρες που δεν το κάνουν. Αυτή η λεγόμενη διαρροή διοξειδίου του άνθρακα θα παραμείνει έως σε κάποιο βαθμό μέχρι να υπάρξει μια πραγματικά παγκόσμια συμφωνία για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Ωστόσο, η ανακοίνωση της Αυστραλίας την περασμένη εβδομάδα, ότι πρόκειται να συνδέσει τις εκπομπές του συστήματος εμπορίας με τους συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (Emission Trading System – ETS), είναι σημαντική. Αν λάβουμε επίσης υπόψη ότι πραγματοποιούνται διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα στην Μπανγκόκ στην Καλιφόρνια, στη Νότια Κορέα και στην Ελβετία τo γεγονός αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός παγκόσμιου συστήματος.
Το σύστημα εμπορίας ρύπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ξεκίνησε το 2005, είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα έως τώρα, και εφαρμόζεται σε 30 χώρες καλύπτοντας σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, διυλιστήρια πετρελαίου, εργοστάσια σιδήρου και χάλυβα, τα εργοστάσια τσιμέντου κλπ. Το σύστημα αυτό είναι ένας εμπορικός σχεδιασμός ο οποίος θέτει ένα όριο στο συνολικό ποσό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και στη συνέχεια, κατανέμει το ποσό σε μετοχές που μπορούν να αγοραστούν, να πωλούνται ή να διαπραγματεύονται. Αν μια επιχείρηση δεν έχει αρκετά δικαιώματα για να καλύπτουν τις εκπομπές τους, θα πρέπει να αγοράσει περισσότερα δικαιώματα από τους άλλους ή να πληρώσει ένα σημαντικό πρόστιμο. Οι εταιρείες με χαμηλότερες εκπομπές μπορούν να πωλήσουν τα δικαιώματά τους ή συναλλαγές τους στην ελεύθερη αγορά. Ο αριθμός των δικαιωμάτων μειώνεται κάθε χρόνο. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, οι εκπομπές της ΕΕ το 2020 θα είναι 21% χαμηλότερος από ό, τι το 2005.
Τα καλά νέα έρχονται επίσης από την Κίνα η οποία ερευνά επί του παρόντος ένα εθνικό σύστημα εμπορίας άνθρακα, και διερευνά επίσης τη δυνατότητα σύνδεσης με σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Ως νέος παίκτης σε αυτόν τον τομέα, η Κίνα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις της εφαρμογής, μεταξύ άλλων τη χαμηλή ευαισθητοποίηση του κοινού και την ωριμότητα της αγοράς. Όπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων της Επιτροπής Xie Zhenhua “Προτεραιότητά μας είναι να ολοκληρώνουμε το έργο μας, να συσσωρεύομαι εμπειρία και στη συνέχεια να λάβουμε μέρος στη λήψη των κανόνων» Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι ο κος Wolfgang Sterk, αναλυτής της πολιτικής με το Ινστιτούτο Wuppertal στη Γερμανία είπε: «Αν ένα εθνικό σύστημα αναδυθεί στην Κίνα, και ανάλογα με το σχεδιασμό και το πεδίο εφαρμογής, το σύστημα αυτό μπορεί να γίνει το μεγαλύτερο στον κόσμο, και η τιμή των δικαιωμάτων στη Κίνα να αποτελεί σημείο αναφοράς παγκοσμίως”.
Εν τω μεταξύ, στις ΗΠΑ, ταλαντεύονται προς την άλλη κύρια εναλλακτική λύση ενός άμεσου φόρου διοξειδίου του άνθρακα. Το ενδιαφέρον για την προσέγγιση αυτή ενισχύθηκε με έκθεση του ΜΙΤ το οποίο τοποθετήθηκε εκτιμώντας ότι ένας φόρος διοξειδίου του άνθρακα στα $ 20 ανά τόνο θα μπορούσε να φέρει σημαντικά έσοδα (1.5 τρις δολάρια) κατά τα επόμενα δέκα χρόνια. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να κλειστεί ένα σημαντικό κομμάτι του δημοσιονομικού ελλείμματος και δεν αποτελεί έκπληξη, ότι το σχέδιο αυτό βρίσκει ξαφνικά πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Αυτή τη στιγμή, ο κύριος μηχανισμός για τη διαχείριση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις ΗΠΑ έχει περάσει από την Clean Air Act, η οποία έχει αντιμετωπίσει ορισμένες νομικές προκλήσεις. Το σύστημα θεσμοθέτησης ορίου και εμπορίας (Cap & Trade), το οποίο δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ και εφαρμόστηκε με επιτυχία ως μέσο για τον έλεγχο των ρύπων της όξινης βροχής (π.χ. SOx, NOx) δεν ήταν τόσο αποτελεσματικό στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η εθελοντική μορφή του συστήματος ορίου και εμπορίας, το οποίο διαχειριζόταν μέσω του Χρηματιστηρίου Ρύπων του Σικάγου (Chicago Carbon Exchange) έχει τεθεί σε ισχύ από το 2003 και η δραστηριότητα του κορυφώθηκε στις αρχές του 2008. Όμως, με την οικονομική ύφεση, η ζήτηση έχει μειωθεί, δημιουργώντας μια υπερπροσφορά δικαιωμάτων, έτσι ώστε η τιμή έχει πέσει στο σημείο όπου τώρα η αγορά διοξειδίου του άνθρακα των ΗΠΑ είναι σημαντικά περιορισμένη. Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι μια τελευταία τοπική δημοπρασία ύψους 47 εκατ. δολαρίων, η τιμή διαμορφώθηκε στο χαμηλό επίπεδο των $ 1,93 ανά τόνο με την επόμενη δημοπρασία τον Νοέμβριο να ελπίζουν σε υψηλότερες τιμές. Συνεπώς, για να επιτευχθούν οι τιμές των $ 20 ανά τόνο θα πρέπει να έχουμε δεκαπλάσια αύξηση αυτών κάτι που θα μπορούσε να συμβεί μόνο με μια παγκόσμια συμφωνία για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα με σκοπό την κάλυψη των νομικών κενών μεταξύ των χωρών που συναλλάσσονται.
* Ο κος Θάνος Νιφόρος είναι Διευθυντής Διεθνών Επενδύσεων & Χρηματοδοτήσεων της Pacific Renew Energy SA
Πηγή:www.capital.gr
