Αρχική ΆΠΟΨΗ Οι αγορές και η Ευρώπη

Οι αγορές και η Ευρώπη

 

Η Ευρώπη στην αρχή της 2ης δεκαετίας του 21ου αιώνα βρίσκεται μπροστά σε ένα οικονομικό δίλημμα εξόχως πολιτικό. Να ακολουθήσει τις επιταγές των αγορών, που κατά κάποιο τρόπο βλέπουν τη χρεοκοπία ως μέσο εξυγίανσης των ασθενέστερων δημοσιονομικά οικονομιών και του ευρώ, ή να ακολουθήσει το δρόμο της δημοσιονομικής αλληλεγγύης και συνοχής των χωρών της ευρωζώνης, τουλάχιστον, ακολουθώντας τις επιταγές του κοινού μέλλοντος που έχουν επιλέξει.

 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη δεν είναι δημιούργημα συγκυριακών οικονομικών συμφερόντων. Ήταν προϊόν πολιτικής βούλησης και επιλογής των ευρωπαϊκών κρατών για να εξισορροπήσουν με συλλογικό τρόπο την αδυναμία τους απέναντι στις μεγάλες οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις της εποχής. Η διαφορετικότητα που υπήρχε, κυρίως στην οικονομία, ενοποιήθηκε στη βάση αμοιβαίων παραχωρήσεων, συμβιβασμών και εκχωρήσεων εξουσιών. Τι ήταν για παράδειγμα η επιλογή του κοινού νομίσματος, παρά μια απόφαση εκχώρησης – για κάθε χώρα μέλος – της νομισματικής της πολιτικής σε μια κοινή υπερεθνική οντότητα, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μέχρι, τουλάχιστον, την εκδήλωση της κρίσης η Ευρώπη προχωρούσε  με  επιλογές ενοποίησης, που προοιώνιζαν τη δημοσιονομική σύγκλιση και, ασφαλώς, τη δημοσιονομική πειθαρχία των μελών της ένωσης στα πλαίσια της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ).

 

Το ότι οι μεγάλες χώρες της ευρωζώνης, οι κινητήριοι μοχλοί της ευρωπαϊκής οικονομίας, δεν συμφώνησαν ακόμη ή συστηματικά καθυστερούν την προώθηση ενός σχεδίου οικονομικής ενοποίησης  (συμπληρωματικών πολιτικών ολοκλήρωσης της νομισματικής πολιτικής), με πρώτο αυτό της δημοσιονομικής σύγκλισης, αλλά παρέμειναν προσκολλημένοι στο δεύτερο σκέλος της ΟΝΕ, δεν είναι ευθύνη των νεότερων ή ασθενέστερων οικονομικά χωρών. Ευθύνη των τελευταίων θα ήταν, αν με το κοινό νόμισμα και την κοινή νομισματική πολιτική, διέθεταν και ένα κοινό πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής, στο οποίο θα όφειλαν να πειθαρχούν. Η έλλειψη της κοινής δημοσιονομικής πολιτικής τις οδήγησε να χρησιμοποιούν, άστοχα όπως αποδεικνύεται, τα εθνικά δημοσιονομικά μέσα που διέθεταν, αλλά και ευρωπαϊκούς πόρους για να εξισορροπήσουν τις αδυναμίες του σκληρού νομίσματος.

 

Η κρίση της Ευρώπης είναι συνεπώς, όπως τουλάχιστον εμφανίζεται σήμερα, κρίση έλλειψης κοινής πολιτικής, αλλά  και έλλειψης ευθύνης των μελών της Ένωσης. Των ασθενέστερων κρατών, γιατί επί χρόνια τόσο με τα χρηματοδοτικά προγράμματα «οικονομικής σύγκλισης» όσο και με τα φθηνά λόγω ευρώ δάνεια, βολεύονταν να εξυπηρετούν εισοδηματικούς συχνά σκοπούς παρά επενδύσεις. Αλλά και των ηγέτιδων ευρωπαϊκών χωρών γιατί  επαναπαύονταν στα οφέλη που βραχυχρόνια προσπορίζονταν από την αδυναμία των υπολοίπων, δημιουργώντας αγορές για τη βιομηχανία τους και όχι για να εκβιομηχανισθεί η περιφέρεια, που υπέφερε από την πίεση των ελλειμμάτων του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών.

 

Αυτό που δείχνουν να αγνοούν ακόμη και σήμερα οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης, καθυστερώντας την προώθηση κοινών δημοσιονομικών παρεμβάσεων (πχ eurobonds) ή στρεβλώνοντας τις (πχ με τη συμμετοχή του ΔΝΤ ήδη στο μηχανισμό στήριξης και την επιδιωκόμενη συμμετοχή ιδιωτών στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης), είναι ότι οι αγορές έχουν ανάγκη την πολιτική και όχι η πολιτική τις αγορές. Αυτή είναι μία πραγματικότητα που κανείς δεν αμφισβητεί. Όπως δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει το μέγεθος να τα βάλει μόνη με τις αγορές που διακινούν τρισεκατομμύρια ευρώ ημερησίως, ούτε αυτή η Γερμανία με τα  €2,4 τρις ΑΕΠ. Όπως καμία τύχη δεν θα είχαν οι αγορές, αν δοκίμαζαν να τα βάλουν με τα €9,0 τρις ΑΕΠ της Ευρωζώνης και πολύ περισσότερο με τα €11,8 τρις ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή είναι μια άλλη πραγματικότητα, που θα τείνει να ενοποιεί την ευρωπαϊκή πολιτική.

 

Πράγματι, εδώ που φθάσαμε, η κρίση στην Ευρώπη αποκαλύπτεται ως παράγωγο της διελκυστίνδας μεταξύ πολιτικής και αγορών, με τις δεύτερες να έχουν το πάνω χέρι. Οι αγορές διαρκώς διογκώνονται αντλώντας όλο και περισσότερη δύναμη από την παγκόσμια συσσώρευση του χρηματιστικού κεφαλαίου που συγκεντρώνεται από όλα πλέον τα μήκη και πλάτη της γης, ενώ η πολιτική της Ευρώπης αντί να ενοποιείται και να ισχυροποιείται μοιάζει να αποδυναμώνεται.

 

Η κρίση στην Ευρώπη, για να μη συνεχισθεί τα επόμενα χρόνια, θα πρέπει η ΕΕ και η Ευρωζώνη, ειδικότερα, να τοποθετηθούν με αποφασιστικό τρόπο στο αρχικό ερώτημα. Η χρεοκοπία που επιζητούν οι αγορές θα πρέπει να αποκλεισθεί ως μέσο εξυγίανσης αδυνάτων χωρών και να υποχρεωθούν οι αγορές να συμβιβασθούν με την πολιτική θέληση των κρατών της Ευρώπης. Αυτό είναι εφικτό και ήδη υπάρχουν προβληματισμοί και συζητούνται μέτρα  για μεγαλύτερο έλεγχο και διαφάνεια των αγορών.

 

 


Διαβάστε την έντυπη έκδοση του ka-business.gr

Έντυπη Έκδοση του περιοδικού:

 

 

 

 

 

Το ka-business.gr προτείνει

18ο πολυσυνέδριο ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Συνέντευξη του Υπ. Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα στο περιοδικό του ka-business – Θα ανοίξει με κεντρική ομιλία τις εργασίες του...
Ο κ. Σκρέκας μίλησε στην Ραλλίω Λεπίδου και στην έντυπη έκδοση του το περιοδικό ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΤΞΗ (Απριλίου 2024)   Αναφέρθηκε στον πράσινο και ψηφιακό...
ka-business.gr: Μετράμε αντίστροφα για το 18ο πολυσυνέδριο “Καινοτομία & Ανάπτυξη”
Ένα άκρως ενεργειακό και… antitox πρωινό, είχαν όσοι παρευρέθηκαν σήμερα το πρωι στο Elisabeth Boutique Hotel, στη Συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσε το , στο...
Optima bank: Πρωτοβουλία για την εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας
Σε μία πρωτοβουλία με ουσιαστικό και παράλληλα συμβολικό χαρακτήρα, προχωρά η Optima bank, με υψηλό αίσθημα ευθύνης για το σημαντικό πρόβλημα της υπογεννητικότητας στη χώρα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΕΠΙΧ ΙΙ: Ρευστότητα 2,2 δισ. για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας
Η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων -οι οποίες αποτελούν επί της ουσίας τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας- λειτουργεί ως «ελατήριο» για την πολυπόθητη ανάπτυξη της ελληνικής...
Χρηματιστήριο: Πτώση 0,35% για τον γενικό δείκτη
Με ήπια πτώση έκλεισαν οι τιμές των μετοχών στη σημερινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου, αν και αρχικά κινήθηκαν ανοδικά, με την αγορά να υποχωρεί κάτω...
Η Google μπλόκαρε ή αφαίρεσε πάνω από 5,5 δισεκατομμύρια διαφημίσεις – Ποιός ο λόγος
Η Google δημοσίευσε το Ads Safety Report, την έκθεση για την ασφάλεια των διαφημίσεων. Μέσα από την Έκθεση, η Google μοιράζεται περισσότερες πληροφορίες σχετικά με...