Στις περιγραφές νεοσύστατων επιχειρήσεων που επιβίωσαν και άνθησαν, η τύχη είναι ένας από τους πιο παρεξηγημένους παράγοντες. Πολλοί άνθρωποι φαίνεται να πιστεύουν ότι το αν θα πετύχει ή όχι μια startup δεν είναι ιδιαίτερα στο χέρι του επιχειρηματία – όπως το αν θα σε χτυπήσει κεραυνός. Άλλα, όποιος θέλει να κάνει την προσπάθεια, μπορεί και θα καταφέρει να βελτιώσει την τύχη του.
Αυτό μπορεί να ακούγεται αδύνατο, αλλά είναι περίπου σαν να βελτιώνετε τις πιθανότητές σας να σας χτυπήσει κεραυνός. Κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας μπορείτε να σταθείτε σε μια γυμνή έκταση κρατώντας μια μεταλλική βέργα στον αέρα – το μπαστούνι του γκολφ θα ήταν μια καλή επιλογή. Εάν κάποιος σάς πει ότι ήταν τυχερός επειδή βρισκόταν στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή, πολύ πιθανόν να είχε αποφασίσει ποιο είναι το μέρος αυτό και να φρόντισε να βρίσκεται εκεί.
Οι επιχειρήσεις που θεωρούνται γενικά πιο τυχερές από άλλες διοικούνται συνήθως από ομάδες που είναι πρόθυμες να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο: Αποδέχονται τις συνέπειες της αποτυχίας και προχωρούν ούτως ή άλλως τα σχέδιά τους. Αντίθετα, οι επιχειρηματίες και οι ηγέτες επιχειρήσεων που κινούνται εκ του ασφαλούς σπανίως φέρνουν στην αγορά ένα νέο προϊόν ακριβώς τη στιγμή που το χρειάζονται οι καταναλωτές, ούτε πετυχαίνουν εκείνη την τυχερή σύνδεση με τον σωστό επενδυτή.
Σε κάποιον που το βλέπει απ’ έξω μπορεί να φαίνεται ότι η τύχη είχε σημαντικό μερίδιο στην επιτυχία της Virgin όλα αυτά τα χρόνια, αλλά σε κάθε εγχείρημα εργαστήκαμε σκληρά και ρισκάραμε για να διασφαλίσουμε ότι θα είμαστε στο σωστό σημείο όταν η τύχη θα “χτυπούσε”. Μια από τις πρώτες συναρπαστικές στιγμές μας αφορούσε το άλμπουμ του Mike Oldfield “Tubular Bells”, το πρώτο που κυκλοφόρησε η Virgin Records. Πήραμε μεγάλο ρίσκο βγάζοντας έναν αποκλειστικά ορχηστρικό δίσκο, αλλά προς μεγάλη έκπληξη όλων έγινε Νο 1 στην Ευρώπη.
Παρά την αποδοχή που γνώρισε το άλμπουμ, οι αμερικανικές εταιρείες δεν ενδιαφέρονταν να το κυκλοφορήσουν. Ένα άτομο που προσπάθησα να πείσω ήταν ο Ahmet Ertegun, ο επικεφαλής της Atlantic Records, αλλά, παρά τα τηλεφωνήματα και τις επιστολές μου, δεν έβλεπε τον λόγο. Στη συνέχεια, μια μέρα ο Ertegun άκουγε το άλμπουμ στο γραφείο του (ίσως προσπαθούσε να καταλάβει προς τι όλη η φασαρία), όταν μπήκε μέσα ο σκηνοθέτης William Friedkin, ο οποίος εκείνο τον καιρό συνέθετε το soundtrack για μια ταινία που ετοίμαζε. Ο Friedkin λάτρεψε αυτό που άκουσε και μπαμ: εκείνος είχε το κομμάτι του και εμείς τη συμφωνία μας. Η ταινία ήταν “Ο εξορκιστής”, που έγινε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του box office, φέρνοντας το “Tubular Bells” στο παγκόσμιο κοινό.
Μερικοί άνθρωποι θα το αποκαλούσαν τύχη, αλλά είχα ξοδέψει πολύ χρόνο να βρω τρόπους να τραβήξω την προσοχή του Ertegun, ελπίζοντας ότι θα αλλάξει γνώμη. Αν δεν είχε ενδιαφερθεί αρκετά για να το ακούσει ακόμα μία φορά, το άλμπουμ δεν θα έπαιζε την κρίσιμη στιγμή. Το “Tubular Bells” πούλησε 20 εκατομμύρια αντίτυπα.
Τη δεκαετία του ’90, όταν ξεκινήσαμε τη Virgin Atlantic, η αεροπορική μας εταιρεία ήταν πολύ μικρότερη από την British Airways και την British Caledonian, και το 2000, όταν ξεκινήσαμε τη Virgin Blue, στην αυστραλιανή αγορά κυριαρχούσαν οι Qantas και Ansett. Και στις δύο περιπτώσεις η συμβατική σοφία υπαγόρευε ότι θα δυσκολευόμασταν πολύ να επιβιώσουμε. Ωστόσο, μέσα σε λίγα χρόνια από την άφιξή μας το τοπίο του ανταγωνισμού άλλαξε δραματικά: η British Airways εξαγόρασε την British Caledonian, ενώ η Ansett, έπειτα από μια ύστατη προσπάθεια να εξαγοράσει εμάς, χρεοκόπησε. Ήταν, άραγε, τύχη που βρεθήκαμε στις αγορές αυτές τη σωστή στιγμή ή μήπως η παρουσία μας ώθησε δύο μεγάλες αεροπορικές εταιρείες στα όριά τους; Πολύ ειλικρινά, πιστεύω ότι φτιάξαμε μόνοι μας την τύχη μας.
Για αυτόν τον λόγο, ένα πράγμα που ακούμε συχνά για τους επιτυχημένους επιχειρηματίες είναι η επιμονή τους να κυνηγήσουν το όραμά τους. Αν ήμασταν εμείς αυτοί που είχαν αποτύχει, κανείς δεν θα το έριχνε στην ατυχία – αντίθετα, θα μας κατηγορούσαν ότι κάναμε λάθος επιλογή που μπήκαμε σε αυτές τις αγορές.
Τύχη, σύμπτωση, ευνοϊκή συγκυρία – πείτε το όπως θέλετε, αλλά περιλαμβάνει σκληρή δουλειά, προσεκτική σκέψη και μπόλικο θάρρος. Ο Ρωμαίος φιλόσοφος Σενέκας είπε ότι “τύχη είναι η στιγμή που η προετοιμασία συναντά την ευκαιρία”. Είναι ακριβώς αυτό!
* O Richard Branson είναι ο ιδρυτής της Virgin Group και εταιρειών όπως οι Virgin Atlantic, Virgin America, Virgin Mobile και Virgin Active. Διατηρεί blog στη διεύθυνση www.virgin.com/richard-branson/blog. Ακολουθήστε τον στο Twitter στο twitter.com/richardbranson.
© 2019 Richard Branson. Διατίθεται από το “The New York Times Licensing Group”
