Έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια από τότε που το υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε διευκρινιστική εγκύκλιο για το πώς οι δημόσιοι φορείς θα πρέπει να «διευθετούν» το κόστος παραγωγής φωτοαντιγράφων στις συναλλαγές με πολίτες.
Η εν λόγω εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών με αριθμό ΔΙΣΚΠΟ/Φ.16/18287/11.8.2000 ανέφερε πως «σε ειδικές περιπτώσεις όπου δεν απαιτείται χαρτοσήμανση, αλλά ο όγκος των αιτούμενων αντιγράφων συνεπάγεται εύλογο κόστος για την υπηρεσία, επειδή δεν έχει θεσμοθετηθεί διάταξη που να προβλέπει αντιστοιχία ανάμεσα στο κόστος της αναπαραγωγής και καταβολής του σχετικού αντιτίμου» κατά την άποψη της υπηρεσίας, η πρακτική που μπορεί να εφαρμοστεί είναι «η προσκόμιση του χαρτιού που θα χρησιμοποιηθεί για την αναπαραγωγή από τον ενδιαφερόμενο. Όσον αφορά στην παραπομπή των συναλλασσόμενων πολιτών για παραγωγή φωτοαντιγράφων σε ιδιώτες με την παρακράτηση του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας αποτελεί μια πρακτική που μπορεί να ακολουθείται εφόσον εξασφαλίζεται η ακεραιότητα του εγγράφου».
Πιο απλά η εγκύκλιος ανέφερε πως για να λάβει ο συναλλασσόμενος φωτοαντίγραφα των εγγράφων που χρειάζεται, είτε θα πρέπει να φέρει το χαρτί εκτύπωσης από το σπίτι του, είτε να αφήσει την ταυτότητα του στην υπηρεσία, να πάρει τα πρότυπα έγγραφα και να πάει να τα φωτοτυπήσει εκτός του φορέα, με δική του ευθύνη και διασφαλίζοντας – άγνωστο πως – την ακεραιότητα του εγγράφου.
Αυτά είχαν θεσπιστεί σε μια περίοδο που μόλις το 20% των κατοίκων στα μεγάλα αστικά κέντρα είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο. Και ήταν πράγματι λύσεις ανάγκης και πρακτικές εξοικονόμησης.
Παραδόξως, όμως η διοίκηση εξακολουθεί να εφαρμόζει την ίδια πρακτική του χαρτοβασιλείου ακόμη και σήμερα, σε μια εποχή που internet διαθέτουν πάνω από 8 στα 10 νοικοκυριά και σε μια εποχή που τα scanner είναι πάμφθηνα.
Ο αναχρονισμός αυτός ήλθε στο φως μετά από ερώτημα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προς το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο αφορούσε στην δαπάνη αναπαραγωγής φωτοαντιγράφων εγγράφων.
Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ξεκαθάρισε στην ΑΑΔΕ πως όταν ο όγκος των αιτούμενων αντιγράφων συνεπάγεται εύλογο κόστος για την υπηρεσία θα ακολουθείται η πρακτική της εγκυκλίου του 2000, δηλαδή είτε η προσκόμιση από τον ενδιαφερόμενο του χαρτιού που θα χρησιμοποιηθεί για την αναπαραγωγή, είτε η φωτοτύπηση εκτός υπηρεσίας με παρακράτηση του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας.
Πάντως, στο απαντητικό έγγραφο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης υπογραμμίζεται η σπουδαιότητα των διατάξεων του ν. 4727/2020 και γίνεται ιδιαίτερη μνεία της παρ. 5 του άρθρου 13 του εν λόγω νόμου που αφορά στην έκδοση ηλεκτρονικών δημοσίων εγγράφων. Τι λέει η σχετική διάταξη;
Πως τα ψηφιοποιημένα ηλεκτρονικά αντίγραφα εκδίδονται από τους φορείς του δημόσιου τομέα μέσω ψηφιοποίησης ή αναπαραγωγής με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και πως τα ψηφιοποιημένα ηλεκτρονικά αντίγραφα φέρουν: α) εγκεκριμένη ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα β) είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική σφραγίδα του φορέα είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή του οργάνου που κάνει την ψηφιοποίηση ή αναπαραγωγή με χρήση ΤΠΕ σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο και γ) βεβαίωση ταύτισής τους με το έντυπο έγγραφο.
Αλλά αυτά ισχύουν μόνον για ψηφιοποιημένα ηλεκτρονικά αντίγραφα. Εάν τα έγγραφα δεν έχουν ψηφιοποιηθεί, τότε σε αυτή την περίπτωση η Διοίκηση αναγκάζει τον συναλλασσόμενο είτε να προσκομίσει ένα πάκο Α4, είτε του φορτώνει τα έγγραφα για να τα ψηφιοποιήσει και να τα φωτοτυπήσει εκείνος, εκτός δημοσίου φορέα. Όλα αυτά εν έτει 2021.
