Οι κακές οικονομικές συνθήκες δεν αντικατοπτρίζονται μόνο στις προσδοκίες των Ελλήνων πολιτών για τις συνθήκες εργασίας. Αποτυπώνονται εύγλωττα και στην τάση των καταναλωτών για αγορές. Παρ΄ όλο που ο σχετικός δείκτης είχε ανέβει κατά 6,7 μονάδες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου 2016, φτάνοντας στις -36,1 μονάδες, συνέχισε να βρίσκεται στα ίδια χαμηλά επίπεδα που είχαν καταγραφεί κατά την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Όπως διαπιστώνει η GfK στο Consumer Climate (Καταναλωτικό Κλίμα στην Ευρώπη) για το 4ο τρίμηνο του 2016, αυτό υποδηλώνει ότι αγορές, πέραν των καθημερινών προϊόντων πρώτης ανάγκης, εξακολουθούν να μην είναι προσιτές για τους Έλληνες καταναλωτές.
Συνολικά, όπως τονίζει η GfK, οι συνεχιζόμενες δύσκολες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα αντικατοπτρίζονται στις οικονομικές προσδοκίες των καταναλωτών. Μέχρι το Μάιο του 2016, ο σχετικός δείκτης είχε παρουσιάσει κατακόρυφη πτώση, φτάνοντας στις -51,6 μονάδες (δηλαδή τα χαμηλότερά του επίπεδα από τον Ιανουάριο του 2012). Ωστόσο, μετά από αυτό άρχισε να ανακάμπτει σταδιακά.
Παρ’ όλο που ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών παρουσίασε περαιτέρω αύξηση (κατά 3,3 μονάδες) μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου, φτάνοντας στις -33,8 μονάδες το Δεκέμβριο, η τιμή αυτή είναι σχεδόν στα ίδια επίπεδα με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Αν και η τιμή αυτή παρέμεινε σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, έχει αρχίσει να διαφαίνεται μία συνολική ανοδική τάση.
Θετική ανάπτυξη στην Ευρώπη
Συνολικά, η καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ευρώπη παρουσίασε πολύ θετική ανάπτυξη, κατά το 4ο τρίμηνο του 2016. Ο δείκτης του καταναλωτικού κλίματος της GfK για τις 28 χώρες της ΕΕ αυξήθηκε κατά 5,6 μονάδες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου, αγγίζοντας τις 17,9 μονάδες το Δεκέμβριο. Αυτή είναι και η υψηλότερη τιμή του, από τον Ιανουάριο του 2008.
Κατά τη διάρκεια του έτους, οι επιμέρους δείκτες – οικονομικές και εισοδηματικές προσδοκίες και τάση για αγορές – δεν παρουσίασαν ομοιόμορφη ανάπτυξη.
Τα θέματα, που κυριάρχησαν στα πρωτοσέλιδα στην Ευρώπη κατά το 4ο τρίμηνο του 2016, ήταν ο πόλεμος στη Συρία, η τρομοκρατία στην Ευρώπη, οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ στο τέλος Νοεμβρίου και η συνεχιζόμενη άνοδος των εθνικιστικών κομμάτων και τάσεων σε όλες, σχεδόν, τις ευρωπαϊκές χώρες.
Ωστόσο, όπως τονίζει η GfK, όλες αυτές οι αρνητικές ειδήσεις δεν επηρέασαν τους καταναλωτές. Ως εκ τούτου, οι δείκτες οικονομικών και εισοδηματικών προσδοκιών και τάσεων για αγορές παρέμειναν, σε μεγάλο βαθμό, ανεπηρέαστοι από τον πόλεμο στη Συρία, τις εξελίξεις στην Τουρκία, τις εκλογές των ΗΠΑ και τη συνεχιζόμενη απειλή τρομοκρατίας στην Ευρώπη.
