Η υπέρμετρη επιβάρυνση που υφίστανται οι φορολογούμενοι, σε συνδυασμό με την εξασθένιση των εισοδημάτων τους, έχει οδηγήσει πάνω από τέσσερα εκατ. από αυτούς στη μη πληρωμή των υποχρεώσεών τους. Ετσι, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της κρίσης που διέρχεται η χώρα, κάθε άλλο παρά τάσεις εκτόνωσης δείχνει.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΓΔΕ, τον Νοέμβριο δημιουργήθηκε νέο ληξιπρόθεσμο χρέος 890 εκατ. ευρώ. Συνολικά, την περίοδο Ιανουάριος – Νοέμβριος δημιουργήθηκε νέο χρέος 12,6 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά μέσο όρο η αύξηση του ληξιπρόθεσμου χρέους ξεπερνούσε το ένα δισ. ευρώ τον μήνα. Οι χειρότεροι μήνες, από πλευράς δημιουργίας νέων χρεών ήταν ο Ιανουάριος, με 1,456 δισ. ευρώ νέους απλήρωτους φόρους, ο Οκτώβριος με 1,398 δισ. ευρώ και ο Αύγουστος με 1,368 δισ. ευρώ.
Το ποσό των 12,6 δισ. ευρώ του ενδεκάμηνου Ιανουάριος – Νοέμβριος 2016 έρχεται να προστεθεί στα 81,5 δισ. ευρώ των παλαιών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, έως το τέλος του 2016. Ετσι, συνολικά οι ληξιπρόθεσμες οφειλές έφτασαν το δυσθεώρητο ύψος 94,1 δισ. ευρώ στα τέλη Νοεμβρίου. Εννοείται ότι οι περισσότερες από αυτές τις οφειλές δεν θεωρούνται εισπράξιμες, ενώ πολύ μικρό μέρος των παλαιών οφειλών εξοφλείται σταδιακά.
Χαρακτηριστικά, τον Νοέμβριο του 2016 οι παλαιές οφειλές – έως το τέλος του 2015 – μειώθηκαν κατά 639 εκατ. ευρώ (ήταν 82,2 δισ. τον Οκτώβριο). Ωστόσο, η μείωση αυτή υπερκαλύπτεται από τη δημιουργία νέων οφειλών, με αποτέλεσμα το σύνολο να βαίνει αυξανόμενο. Συνολικά, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της ΓΓΔΕ, οι οφειλέτες προς το δημόσιο έφταναν τον Νοέμβριο τους 4.312.278 και σχεδόν οι μισοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο κατασχέσεων των περιουσιών τους. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των οφειλετών, για τους 1.683.929 μπορούν να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Ηδη, εξάλλου, αναγκαστικά μέτρα είσπραξης έχουν ληφθεί για 826.211 οφειλέτες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση των απλήρωτων φόρων σημειώνεται παρά το γεγονός ότι στο σύνολό τους τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά την ίδια περίοδο, ξεπερνώντας μάλιστα και τον στόχο του προϋπολογισμού. Αυτό δείχνει ότι η κυβέρνηση, γνωρίζοντας πως η φοροδοτική ικανότητα των φορολογουμένων έχει περιοριστεί, αυξάνει υπερβολικά το φορολογικό βάρος στοχεύοντας σε χαμηλά ποσοστά εισπραξιμότητας. Ετσι, κάποιες φορές πετυχαίνει τον στόχο της με τους λίγους έστω που ανταποκρίνονται, αλλά μακροπρόθεσμα «σκοτώνει» την επιχειρηματικότητα και την οικονομία. Δεν είναι τυχαίο ότι το ίδιο το ΔΝΤ θεωρεί πλέον πως το φορολογικό βάρος είναι υπερβολικό για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα και αποτελεί αντικίνητρο για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Εν τω μεταξύ, με απόφαση του Γιώργου Πιτσιλή, επικεφαλής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (διάδοχος από 1/1/2017 της ΓΓΔΕ), καθορίστηκαν οι στόχοι για τους φορολογικούς ελέγχους της χρονιάς. Συνολικά, θα διενεργηθούν 3.500 πλήρεις φορολογικοί έλεγχοι και 19.800 μερικοί φορολογικοί έλεγχοι από τις ελεγκτικές υπηρεσίες ΚΕΜΕΕΠ, ΚΕΦΟΜΕΠ και ΔΟΥ.
Από το σύνολο των υποθέσεων που θα ελεγχθούν, 60% θα αφορά φορολογικά έτη, χρήσεις, υποθέσεις, περιόδους ή υποχρεώσεις της τελευταίας πενταετίας.
Παράλληλα, το Δημόσιο προχώρησε σε εξόφληση οφειλών του 727 εκατ. ευρώ προς ιδιώτες τον Νοέμβριο. Το ποσόν ήταν «σημαδεμένο» στο πλαίσιο της δόσης του δανείου που πήρε η χώρα μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, το φθινόπωρο. Μάλιστα, η εκταμίευση γίνεται ανάλογα με την πρόοδο στην εξόφληση προηγούμενων ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
Ετσι, τον Νοέμβριο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου ήταν 4,163 δισ. ευρώ έναντι 4,718 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, δηλαδή πληρώθηκαν σε προμηθευτές του Δημοσίου 555 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων ήταν 1,440 δισ. ευρώ έναντι 1,612 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Δηλαδή, καταβλήθηκαν εκκρεμείς επιστροφές φόρων 172 εκατ. ευρώ. Συνολικά, το Δημόσιο μείωσε τις οφειλές του κατά 727 εκατ. ευρώ.
Τη μερίδα του λέοντος στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου κατέχουν οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης, με οφειλές 2,373 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο έναντι 2,805 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2016. Από τους Οργανισμούς αυτούς, ο ΕΟΠΥΥ χρωστούσε 1,339 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο έναντι 1,748 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο, ενώ το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων χρωστούσε 482 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο έναντι 618 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του προηγούμενου έτους. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα νοσοκομεία που χρωστούσαν 758 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο έναντι 1,135 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο.
