Να εμπνεύσουμε στους νέους αρχές, αξίες, ιδανικά. Να τους δείξουμε τον δρόμο μιας κοινωνικής κα επαγγελματικής καταξίωσης. Να, πραγματικά ένα σημαντικότατο θέμα, το πιο σημαντικό, ασφαλώς, για το μέλλον της κοινωνίας μας και της Ελλάδας. Μπορεί κανείς να απαριθμήσει μια σειρά από τέτοιες εμπνεύσεις και τρόπους για να φτάσουν στη νέα γενιά όλα αυτά, γενιά η οποία είναι εντελώς αθώα για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, καθώς εμείς είμαστε εκείνοι που καθόρισαν τη διαμόρφωσή τους στην οικογένεια και στο σχολείο. Ετσι, το πώς θα εμπνεύσουμε, εξαρτάται από το τι θα πούμε, το τι θα κάνουμε (κυρίως), ποιοι είμαστε εμείς που θα τα κάνουμε όλα αυτά. Για να γίνει, με τη σειρά του, κάτι τέτοιο, θα πρέπει να προηγηθεί μια αυτοκριτική, όχι τυπική, αλλά ειλικρινής, τεκμηριωμένη, στηριγμένη όχι στο λάθος, αφού όλοι έχουν δικαίωμα στο λάθος, αλλά στη πρόθεση ή στη μη πρόθεση.
Στη συνεχή υποβάθμισή της Παιδείας, όλοι συνεργήσαμε, είτε με τη συνενοχή μας, είτε με την αδιαφορία μας. Εδώ, πέρα από τη βασική ευθύνη των κυβερνησάντων, όπου, ελαφρά τη καρδία ο εκάστοτε υπεύθυνος για την Παιδεία ένοιωθε υποχρεωμένος να προβεί και σε μια «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», όχι μόνο στην εκπαιδευτική ύλη, αλλά και στην ηθική και πρακτική νοοτροπία, υπάρχει ευθύνη, τόσο των εκπαιδευτικών, όσο και των γονέων. Των εκπαιδευτικών, όλων των βαθμίδων, γιατί, θέλοντας να έλθουν πιο κοντά στη νεολαία, δεν την ανέβασαν, αλλά, περισσότερο, κατέβηκαν εκείνοι στο επίπεδο της νεολαίας, στην εμφάνιση, στο ντύσιμό, στην ομιλία,, στον αλληλοσεβασμό και στον αυτοσεβασμό. Όχι η πλειοψηφία, αλλά η μειοψηφία των εκπαιδευτικών, αλλά αυτή ήταν αρκετή για να επικρατήσει. Δεν ήταν τέτοια η πρόθεσή τους, όμως αυτό ήταν το αποτέλεσμα. Των γονέων, είτε από άγνοια και φόβο μη χαρακτηριστούν ως αντιδραστικοί απέναντι στην καινοτομία και τη σύγχρονη αντίληψη, είτε από αδιαφορία. Αλλά και στο επίπεδο που δεν έχουν λόγο οι γονείς, φθάσαμε στο σημείο να αποφασίζουν για το πρόγραμμα σπουδών των Πανεπιστήμιων και το περιεχόμενό του, οι φοιτητές. Σήμερα, αυτούς που διαμαρτύρονται για την κατάργηση της Αντιγόνης, του Επιτάφιου του Περικλέους, της Απολογίας του Σωκράτους και άλλων βασικών αρχαίων κειμένων για την ψυχική διαμόρφωση των νέων, τους αποκαλούμε οπισθοδρομικούς, στενόμυαλους ή και γραφικούς.
Παραλλήλως, έχοντας όλοι άποψη για την Παιδεία, επικροτούμε ή ανεχόμαστε Υπουργούς Παιδείας με κοινωνική μόρφωση μόνο και με απερίγραπτες θέσεις και συμπεριφορές. Ετσι, π.χ. την καταστροφή των μνημείων, αλλά και των απλών προσόψεων των κτιρίων με τα gratifies, τα ονομάζουμε «εξωτερίκευση των πολιτικών και καλλιτεχνικών ανησυχιών της νεολαίας» και κανείς δεν ασχολείται με το αίτιο που προκαλεί όλα αυτά. Το παράδειγμα της Νορβηγίας, όπου οι νέοι δεν δείχνουν ενδιαφέρον για σπουδές, αφού η ζωή τους παρέχει καλά μέσα διαβίωσης, πρέπει να είναι διδακτικό. Ευτυχώς, η Ελλάδα, έχει μια σημαντική διαφορά, έχει βαριά κληρονομιά ιστορίας, παιδείας και καλλιέργειας.
Στο επίπεδο της κοινωνικής ζωής, είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Τα παιδιά μας μεγάλωσαν με πιστωτικές κάρτες, δάνεια, δόσεις, άτοκες ή έντοκες και άλλα σχετικά. Αυτά δεν είναι κακά όταν τα βλέπεις ως εργαλεία, είναι, όμως, ολέθρια όταν τα βλέπεις ως ιδανικά. Προσαρμοστήκαμε στο «μέσο», στη γνωριμία, στην ευκολία και στη λογική της αγέλης. Ανεχτήκαμε τη φτήνια και το «αρπακόλλα» στην Τέχνη, τους ετερόφωτους λαθρεπιβάτες στην Επιστήμη, ξεχάσαμε την ιστορία γιατί ενοχλούσε, βολευτήκαμε με την ανεπάρκεια, το μύθο, την αυθαιρεσία, πιστεύοντας ότι θα τα χρησιμοποιήσουμε κι εμείς αυτά. Τώρα καλούμεθα να τα ανατρέψουμε. Για να γίνει αυτό, πρέπει να είμαστε πειστικοί σ’ αυτό που επιδιώκουμε, πειστικοί ότι δεν χρησιμοποιούμε μια ξύλινη γλώσσα, πειστικοί ότι είμαστε όλοι έτοιμοι να παλέψουμε γι’ αυτό και πειστικοί ότι η πάλη αυτή θα είναι κοινή για όλους, θα είναι δίκαιη, θα είναι λεβέντικη και θα στοχεύει στη δικαιοσύνη, τη λεβεντιά και την ισότητα. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά ακριβώς επαγγέλλονται εκείνοι που δημιούργησαν αυτήν την κατάσταση. Το πώς θα υπερβούμε το εμπόδιο, επαφίεται σε μας, στην ικανότητά μας και στο φιλότιμό μας.
Η Δημοκρατία μας καταστρέφεται διότι κατεχράστη το δικαίωμα της Ελευθερίας και της Ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία (Ισοκράτης).
